Hướng dẫn phân loại chất thải nguy hại trong y tế đúng cách

Trong môi trường y tế, chất thải phát sinh mỗi ngày không chỉ gây áp lực lên hệ thống xử lý mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ lây nhiễm và ảnh hưởng môi trường. Đặc biệt, chất thải nguy hại trong y tế cần được phân loại và xử lý nghiêm ngặt để đảm bảo an toàn cho bệnh nhân, nhân viên y tế và cộng đồng. Việc phân loại đúng từ đầu là bước quan trọng giúp nâng cao hiệu quả xử lý và tuân thủ quy định pháp luật. Cùng Phế liệu Huy Hoàng tìm hiểu chi tiết việc phân loại trong bài viết dưới đây.

Chất thải nguy hại trong y tế là gì?

Chất thải nguy hại trong y tế là những loại rác thải phát sinh từ các hoạt động khám, chữa bệnh, nghiên cứu, xét nghiệm, tiêm chủng… tại bệnh viện, phòng khám, cơ sở y tế, trung tâm xét nghiệm,… Chúng có khả năng gây lây nhiễm, gây độc hoặc có nguy cơ cao đối với môi trường và sức khỏe con người.

Một số loại chất thải nguy hại điển hình trong y tế bao gồm:

• Rác thải có chứa mầm bệnh (băng gạc, khẩu trang, găng tay đã sử dụng,…)

• Vật sắc nhọn (kim tiêm, dao mổ, ống nghiệm vỡ,…)

• Hóa chất độc hại (thuốc hết hạn, dung dịch xét nghiệm, chất bảo quản,…)

• Chất thải phóng xạ (từ các thiết bị chuẩn đoán hình ảnh,…)

Xem thêm: Địa chỉ thu mua phế liệu nhựa giá cao 

Tác hại nếu không xử lý chất thải nguy hại trong y tế đúng cách

Nếu chất thải nguy hại trong y tế không được phân loại, thu gom và xử lý đúng quy định, nó có thể dẫn đến nhiều hệ lụy nghiêm trọng như:

• Lây lan bệnh truyền nhiễm: Vi khuẩn, virus từ rác thải y tế có thể lây sang nhân viên thu gom, người dân hoặc động vật.

• Ô nhiễm môi trường: Các hóa chất độc hại và vi sinh vật có thể ngấm vào đất, nguồn nước, làm ô nhiễm hệ sinh thái tự nhiên.

• Nguy hiểm cho cộng đồng: Các vật sắc nhọn hoặc rác thải bị tái sử dụng trái phép có thể gây thương tích hoặc truyền bệnh.

Phân loại chất thải nguy hại trong y tế

Để phân loại hiệu quả, chất thải nguy hại trong y tế thường được chia theo tính chất và mức độ nguy hiểm. Dưới đây là các nhóm chính và hướng dẫn cụ thể:

Chất thải lây nhiễm

Đây là loại chất thải phổ biến nhất trong bệnh viện, có nguy cơ lây truyền vi sinh vật gây bệnh.

• Ví dụ: Găng tay, khẩu trang đã sử dụng, băng gạc dính máu, dịch tiết, kim tiêm, ống truyền, vật tư y tế sau phẫu thuật.

• Dụng cụ chứa: Dùng túi hoặc thùng màu vàng, hộp an toàn cho vật sắc nhọn. Bao bì phải có biểu tượng sinh học (biohazard) và được dán nhãn đầy đủ.

Chất thải hóa học nguy hại

Gồm các chất có độc tính, dễ ăn mòn, dễ cháy nổ hoặc gây phản ứng mạnh.

• Ví dụ: Axit, kiềm, dung môi, thuốc thử trong phòng thí nghiệm, hóa chất khử khuẩn mạnh.

• Dụng cụ chứa: Thùng màu đen, có nắp kín, được dán nhãn cảnh báo hóa học.

Chất thải dược phẩm

Là nhóm rác bao gồm các loại thuốc không còn sử dụng được, có nguy cơ gây ngộ độc hoặc ô nhiễm môi trường nếu thải ra ngoài.

• Ví dụ: Thuốc quá hạn, thuốc bị biến chất, thuốc kháng sinh đã mở nắp, vắc xin hỏng.

• Dụng cụ chứa: Dùng thùng hoặc túi màu nâu, có ghi rõ loại thuốc và hạn sử dụng nếu còn nhận biết được.

Chất thải sắc nhọn

Là nhóm có khả năng gây chấn thương, đâm xuyên da, từ đó tạo nguy cơ lây nhiễm bệnh truyền nhiễm.

• Ví dụ: Kim tiêm, dao mổ, mảnh kính vỡ, ống thủy tinh.

• Dụng cụ chứa: Hộp cứng màu vàng, chống xuyên thủng, có nắp đậy kín.

Chất thải phóng xạ (nếu có)

Loại này ít gặp hơn, nhưng rất nguy hiểm, thường xuất hiện tại các cơ sở y tế có sử dụng thiết bị xạ trị, chẩn đoán hình ảnh hạt nhân.

• Ví dụ: Thiết bị nhiễm xạ, vật liệu chứa phóng xạ đã qua sử dụng.

• Dụng cụ chứa: Hộp hoặc thùng đặc biệt, có kiểm soát bức xạ, niêm phong và cảnh báo rõ ràng theo tiêu chuẩn an toàn hạt nhân.

Xem thêm: Quy trình thu mua xà gồ, chống tăng, chân kích, tôn sàn, giáo nêm cũ bán thanh lý 

Các nguyên tắc khi phân loại chất thải y tế

Để đảm bảo hiệu quả trong việc phân loại chất thải nguy hại trong y tế, cần tuân thủ các nguyên tắc sau:

• Phân loại tại nguồn phát sinh: Rác phải được phân loại ngay từ khi được tạo ra, không để lẫn với rác sinh hoạt hay các loại khác.

• Bao bì, thùng chứa phù hợp: Mỗi loại chất thải cần được chứa trong dụng cụ chuyên dụng, theo đúng màu sắc, biểu tượng và chất liệu quy định.

• Đào tạo định kỳ cho nhân viên: Toàn bộ nhân viên y tế, hộ lý, nhân viên vệ sinh cần được huấn luyện thường xuyên về phân loại và xử lý chất thải.

• Ghi nhãn đầy đủ: Mỗi túi, hộp chứa chất thải cần dán nhãn thông tin rõ ràng: tên loại chất thải, ngày thu gom, nơi phát sinh,...

• Thu gom và xử lý đúng quy trình: Kết hợp với các đơn vị có giấy phép vận chuyển, xử lý chất thải nguy hại.

Kết luận

Việc phân loại đúng chất thải nguy hại trong y tế không chỉ giúp giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm bệnh, bảo vệ môi trường mà còn là trách nhiệm của mỗi cơ sở y tế trong việc tuân thủ quy định pháp luật. Một hệ thống phân loại chặt chẽ sẽ giúp các bước xử lý phía sau dễ dàng hơn, tiết kiệm chi phí và nâng cao hình ảnh chuyên nghiệp của cơ sở y tế trong mắt bệnh nhân và cộng đồng.

Nếu bạn cần thêm tài liệu minh họa, sơ đồ phân loại hoặc mẫu nhãn dán chất thải y tế chuẩn Bộ Y tế, mình có thể hỗ trợ thiết kế hoặc biên soạn cho bạn nhé!